باکو

باکو پایتخت جمهوری آذربایجان، شرقی ترین پایتخت قاره اروپا و بزرگترین شهر و همچنین بزرگترین بندر جمهوری آذربایجان است. این شهر بر ساحل غربی دریای خزر در شبه جزیره آب‌شوران قرار دارد و یکی از مناطق نفت‌خیز جهان می‌باشد. باکو پر جمعیّت‌ترین شهر قفقاز است. وجود تعداد بسیاری از پارک‌های ساحلی و برگزاری برنامه‌های متعدد هنری از جمله موسیقی، تئاتر و اپرا جذبه خاصی به این شهر داده‌است.بخش قدیمی شهر باکو  ایچری شَهَر، همراه با برج و حصار قلعه شهر از سده‌های میانه بجا مانده و یکی از آثار ثبت شده در یونسکو به عنوان میراث فرهنگ جهانی است. جمعیت شهری در ابتدای سال ۲۰۱۲ میلادی ۳٬۲۰۲٬۳۰۰ نفر برآورد شده‌است. در ابتدای سال ۲۰۰۳ بیش از ۱۵۳ هزار نفر از آوارگان داخلی (ناشی از جنگ قره باغ ) و همچنین ۹۴ هزار نفر پناهنده خارجی در این شهر علاوه بر جمعیت اصلی وجود داشته‌اند.در سال ۲۰۰۷ و در نشست وزرای فرهنگی اعضای سازمان کنفرانس اسلامی، باکو به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی برای سال ۲۰۰۹ اعلام شد. در سال ۲۰۰۰ بخش قدیمی باکو ایچری شَهَر) بعلاوه سرای شروانشاهان (به ترکی آذربایجانی، (شیروانشاهلار سارایی) و قلعه دختر به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند.باکو دارای ۱۱ منطقه شهری عزیزبایف، بینقدی، قاراداغ، نریمان اف، نسیمی، نظامی، صبالی، صابونچی، ختایی، سوراخانی و یاسامال و نیز ۴۸ شهر می‌باشد. شهرهای بناشده در جزایر موجود در خلیج باکو و شهر صخره‌های نفتی یا نفت داشلاری که در دریا ساخته شده‌اند و خارج از باکو و در داخل دریای خزر قرار دارند جز این ۴۸ شهر می‌باشند.ریشـه شنـاسی:در مورد ریشه یابی نام باکو نظریات مختلفی موجود است.به اولین نظریه در مورد منشا نام باکو می توان در مقاله ایوان مشانینوف با نام “مصر و قفقاز” نشر شده به سال ۱۹۲۷ در باکو برخورد نمود. بر اساس این نظریه در اثر “کتاب مردگان” متعلق به هزاره سوم پیش از میلاد به محلی به نام “باخاو” در باکو اشاره می گردد. گفته می شود که ریشه کلمه “باکا” به معنی محل طلوع خورشید و یا شفق می باشد. گفته می شود که این نام به شهر باکو که در قفقاز قرار دارد اشاره می نماید.بر اساس برخی منابع به نام باکو برای اولین بار در منابع قرن پنجم – هشتم میلادی در قالب “باقوان”، “آتشی باقاوان” و یا “آتشی باقوان” برخورد شده است. باقا ریشه کلمه و “آن” و “وان” اسم مکان می باشند. اصلاح به طایفه باکان که تا قرن هفتم در آن اراضی زیسته اند اشاره دارد. بر اساس برخی منابع نیز این نام از کلمه باکویه گرفته شده است.برخی منابع نیز به برگرفته شدن نام باکو از کلمه فارسی بادکوبه اشاره دارند. بسیاری از مورخین به برگرفته شدن نام باکو از این کلمه و مستدل بودن این نام به مثابه شهر بادها اشاره دارند.بنا بر نظر پروفسور سارا آشوری نام دیرین باکو خونسار بوده است. او در نوشته خود بیان می دارد که این نام در حدود سه هزار سال پیش برای باکو مورد استفاده قرار می گرفته است. خونسار به معنای روی کرده به خورشید می باشد.اقتصـاد:بزرگترین شاخص صنعت باکو نفت است و صادرات نفت آن باعث شده است تا سهم بزرگی در تراز پرداخت های آذربایجان داشته باشد. وجود نفت در این شهر از قرن هشتم شناخته شده است. در قرن ۱۰ ، مسافر عربی، مارودی ، گزارش داد که روغن سفید و سیاه هر دو به طور طبیعی از باکو استخراج می شوند. تا قرن ۱۵، روغن برای لامپ ها از چاه های سطحی به صورت دستی حفر می شد. بهره برداری تجاری از سال ۱۸۷۲ آغاز شد و با آغاز قرن بیستم میادین نفتی باکو جزء بزرگترین ها در جهان بودند. در اواخر قرن بیستم ، با رو به اتمام بودن بخش اعظم نفت خام ساحلی،  حفاری ها به دریا گسترش یافت. در اواخر قرن نوزدهم ، تعداد کارگران و متخصصان ماهر رو به افزایش بوده و تا سال ۱۹۰۰ این شهر دارای بیش از ۳۰۰۰ چاه نفت بود که از این تعداد ۲۰۰۰ چاه در سطح صنعتی نفت تولید می کردند. باکو قبل از جنگ جهانی دوم به عنوان یکی از بزرگترین مراکز تولید تجهیزات صنعت نفت قرار گرفت. جنگ جهانی دوم و نبرد استالینگراد برای تعیین اینکه چه کسی کنترل میادین نفتی باکو را در اختیار دارد، جنگی درگرفت. پنجاه سال قبل از این نبرد، باکو نیمی از نفت جهان را تولید کرد.در حال حاضر اقتصاد نفتی باکو در حال احیای مجدد است که با توسعه میدان عظیم آذری-چیراگ-گونشلی (مناطق کم عمق گوناشلی توسط SOCAR ، مناطق عمیق تر توسط کنسرسیوم به رهبریBP) ، توسعه میدان گازی شاه دنیز، گسترش ترمینال Sangachal و ساخت خط لوله BTC همراه بوده است.بورس اوراق بهادار باکو بزرگترین بورس اوراق بهادار جمهوری آذربایجان و با سرمایه در بازار بزرگترین منطقه قفقاز است. تعداد نسبتاً زیادی از شرکتهای فراملی در باکو مستقر هستند. یکی از موسسات برجسته  مستقر در باکو، بانک بین المللی آذربایجان است که بیش از ۱۰۰۰ نفر در آن کار می کنند. بانکهای بین المللی با شعب در باکو شاملHSBC ، Société Générale و Credit Suisse هستند.ورزش در آذربایجانآذربایجان امروزه به یکی از کشورهای نمونه در عرصه ورزش تبدیل شده است. توجهات دولتی به عرصه ورزش که حیدر علی‌اف بانی آن بود در دوره‌های بعد بواسطه ریاست جمهوری آذربایجان الهام علی‌اف با موفقیت تداوم یافت. جای بسی خوشحالی است که گسیل به رشته‌های ورزش در کشور شکلی توده وار به خود گرفته است. اکنون نه تنها در پایتخت باکو، می توان گفت که در تمامی مناطق کشور مجموعه های ورزشی المپیک مدرن در حال فعالیت می باشند. در طی سالیان اخیر در حدود ۵۰ مجموعه ورزشی المپیک  و برخی سالن های مجهز مربوط به رشته های مختلف مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. نحوه نگرش به ورزش در آذربایجان به الگویی برای سایر کشورها تبدیل شده است. میزبانی آذربایجان در مسابقات و مرسامات معتبر ورزشی و کسب مدالهای متعدد در مسابقات توسط نمایندگان این کشور این جمهوری را به کشوری توسعه یافته در عرصه ورزش جهانی بدل ساخته است.توسعه ورزش جمهوری آذربایجان را از تعداد مدالهای کسب شده توسط این کشور در مسابقات المپیک نیز می‌توان مشاهده نمود. چنانکه به سال ۱۹۹۶ و در المپیک آتلانتا تیم‌های جمهوری آذربایجان جوان جمعا ۱، در المپیک سیندی ۳، در آفینا ۵، پکن ۷، لندن ۱۰ و در سی ویکمین المپیک جهانی به سال ۲۰۱۶ در شهر ریودوژنیرو موفق به کسب ۱۸ مدال گردیده و از این منظر در رده چهاردهم جهان جای گرفت.در طی سالیان اخیر موفقیت‌های نمایندگان آذربایجان در بازی‌های پاراالمپیک نیز حائز اهمیت می باشد. تیم‌های آذربایجان از پانزدهمین دوره بازی‌های پاراالمپیک سال ۲۰۱۶ ریودو‍ژنیرو با کسب ۱۱ مدال به وطن بازگشتند.آذربایجان در برگزاری مسابقات مختلف جهانی و اروپایی منجمله جام جهانی و گرند پری تجارب بسیاری کسب نموده است. میزبانی آذربایجان از بازی‌های اروپا در سال ۲۰۱۵ در سطوح عالی با حروفی طلایی بر تاریخ ورزش آذریجان حک شده است. تفویض حق میزبانی این مسابقات معتبر که در تاریخ برای اولین بار برگزار می گشت از جانب کمیته المپیک اروپا به آذربایجان نماد درخشانی از شناخته شدن این کشور به عنوان یک دولت مقتدر در عرصه ورزش بود. تشکیل اولین بازی‌های اروپا در شهر باکو برای آذربایجان همواره به عنوان حادثه ای غرورانگیز در یادها خواهد ماند. علیرغم وجود جمعا ۲٫۵ سال فرصت برای آماده شدن جهت بازی‌ها کمیته سازمان اولین بازی‌های اروپا “باکو – ۲۰۱۵” تحت رهبریت  بانوی اول آذربایجان خانم مهربان علی‌آوا توانست کارهای آماده سازی جهت این برنامه گسترده را در زمان لازم به اتمام برساند. این موفقیت بزرگ قلوب آذربایجانی‌ها را هر چه بیشتر بر قله های ظفر صعود داد. لازم به ذکر است که، تیم آذربایجان که به ماه ژوئن سال جاری در دومین بازی‌های اروپا در پایتخت بلاروس شرکت نموده بود بار دیگر قدرت خویش را به صورتی در خور به نمایش گذاشته و با کسب ۲۸ مدال به وطن بازگشت.یکی دیگر از بازی‌های معتبری که آذربایجان میزبانی آن را بر عهده داشت چهارمین دوره بازی‌های همبستگی اسلامی در سال ۲۰۱۷ بوده است. برگزاری چهارمین دوره بازی‌های همستگی اسلامی “باکو – ۲۰۱۷” در جغرافیایی که شرق و غرب به هم متصل می گردند و در سرزمین آتشی که اولین بازی‌های اروپایی با موفقیت در آن برگزار گردیده است بار دیگر بر طرفداری آذربایجان از صلح، ترقی، اتحاد و دوستی صحه گذاشت. در حدود ۳ هزار ورزشکار و ۲ هزار مقام ورزشی و نماینده فنی از ۵۴ کشور جهان به شهر باکو آمده بودند. تا آنزمان حضور این تعداد کشور و ورزشکار در بازی‌های همبستگی اسلامی مشاهده نگردیده بود. لازم به ذکر است که، همانند اولین بازی‌های اروپا رهبریت کمیته سازمانی چهارمین بازی های همبستگی اسلامی را نیز بانوی اول جمهوری آذربایجان خانم مهربان علی‌آوا بر عهده داشت.به موازات این برنامه‌های با احتشام ورزشی آذربایجان با میزبانی چهل و دومین المپیک جهانی شطرنج در سال ۲۰۱۶ و نیز مسابقات فرمول یک گرند پری در طی چند سال اخیر به سال ۲۰۱۹ نیز این رسم خود را تداوم بخشید. در طی سال جاری برگزاری مسابقات بین المللی ژیمناستیک بیشتر در مرکز توجه قرار داشته است. همچنین مسابقات جهانی جودو امسال در باکو برگزار گردیده است. پانزدهمین فستیوال المپیک تابستانی جوانان اروپا که به تاریخ ۲۰-۲۸ ژولای ۲۰۱۹ برگزار گردید نیز به عنوان عید دوستی و همبستگی بهترین جوانان ورزشکار قاره باستان و نیز المپیست‌های حرفه‌ای جوان در یادها جاودانه شده است. ۳۹۰۰ ورزشکار و نماینده فنی از ۴۸ کشور جهان جهت شرکت در مسابقات به آذربایجان آمدند. ورزشکاران در ده رشته ورزشی – ژیمناستیک، دو و میدانی، بسکتبال، دوچرخه سواری، هندبال، جودو، شنا، تنیس، والیبال و کشتی به رقابت پردخته اند. آذربایجان باز هم با برگزاری موفقیت آمیز پانزدهمین فستیوال المپیک تابستانی جوانان اروپا “باکو – ۲۰۱۹” در مرکز توجهات جهانی قرار گرفته است.گردشگری و خرید در باکوباکو یکی از مهمترین مقاصد گردشگری قفقاز است که هتل های این شهر در سال ۲۰۰۹ ۷ میلیون یورو درآمد داشته اند.  بسیاری از هتل های زنجیره ای قابل توجه در جهان، در این شهر حضور دارند. باکو دارای مناطق دیدنی و تفریحی گردشگری بسیاری است، از جمله آن می توان به میدان چشمه ها، ساحل یک و هزار شب، ساحل شیخوف و سنگ های نفتی اشاره کرد. در تاریخ ۲ سپتامبر ۲۰۱۰، با افتتاح میدان پرچم ملی، مطابق کتاب رکوردهای گینس، باکو به دارنده بلندترین پرچم جهان تبدیل شد. با این حال در ۲۴ مه ۲۰۱۱ باکو این رکورد را تنها با ۳ متر (۹٫۸ پا) به شهر دوشنبه در تاجیکستان از دست داد. از اکتبر سال ۲۰۱۷ ، پرچم برداشته شد و میدان پرچم ملی با نرده ها بسته شده است.باکو چندین مرکز خرید دارد. معروف ترین مراکزاین شهر پورت باکو، پارک بولوار، بازار گنجلیک، پارک مترو، ۲۸ مال، شهر ایگون و AF مال است. مناطق خرده فروشی شامل فروشگاه هایی از نوع زنجیره ای تا بوتیک های سطح بالا موجود است. آتشگـاهAteshgah Fire Templeآتشگاه باکو ساختمانی قلعه مانند در منطقه سوراخانی شهر باکو جمهوری آذربایجان می‌باشد.این محل از مجتمع پنجگانه‌ای تشکیل می‌شود که دارای یک حیاط است که توسط خانه‌های روحانیان زرتشتی محاصره شده‌است. در وسط حیاط محرابی وجود دارد که در قرن‌های ۱۷ و ۱۸ بنا شده‌است. این محل در سال ۱۸۸۳ هنگامی که تاسیسات نفت و گاز طبیعی در مجاورت آن تاسیس شد، بحال متروکه درآمد. این مجتمع در سال ۱۹۷۵ به موزه تبدیل شد و امروزه هر سال ۱۵۰۰۰ گردشگر به دیدن این محل می‌آیند. آتشگاه باکو در سال ۱۹۹۸ نامزد رفتن به فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.مـوزه فـرشموزه فرش آذربایجان (قبلا موزه دولتی فرش و هنر های کاربردی آذربایجان  نامیده می شد) که فرش ها و قالیچه های اذربایجانی با تکنیک های مختلف بافندگی و مواد بکارگرفته از دوران های مختلف در آن به نمایش گذاشته شده است. نام گذاری آن پس از دوره لطیف کریم اف انجام شده است و بزرگترین مجموعه از فرش های اذربایجانی در تمام دنیاست. مکان این موزه در سال ۲۰۱۲ از خیابان نفیچیلر به ساختمان جدید در باکو که مشرف به دریاست انتقال پیدا کرد.آکادمی ملی اپرا آکادمی ملی اپرا و تئاتر باله آذربایجان  یک خانه اپرا در باکو مرکز جمهوری آذربایجان، که در دوران امپراطوری روسیه به سال ۱۹۱۱ میلادی به درخواست برادران میلوف و با کمک مالی نیکوکار آذربایجانی به نام زین‌العابدین تقی‌یف بنیان‌گذاری شده‌است. و در سال ۱۹۲۷، آکادمی ملی اپرا و تئاتر آذربایجان به نام نویسنده مشهور آذربایجانی میرزا فتحعلی آخوندزاده نامگذاری شد. و از سال ۱۹۵۹ به موسسه آموزش عالی ارتقاء یافت.میدان پرچم ملیمیدان پرچم ملی: چهار راه بزرگ شهر نفتچیلر در بیلی-باکو-آذرباجان می باشد. پرچمی با ابعاد ۷۰ در ۳۵ متر که بر روی میله ای به ارتفاع ۱۶۲ متر پرواز می کند. میله پرچم به عنوان بلندترین میله پرچم در دنیا در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده بود که میله پرچم دوشنبه در تاجیکستان به سرعت جای آن را گرفت. هر دوی این میله پرچم ها توسط طراح آمریکایی، دیوید چمبر، طراحی شده بود.مساحت میدان پرچم ملی حدود ۶۰ هکتار می باشد. منطقا بالایی حدود ۳ هکتار می باشد. این میدان نماد کشور آذربایجان – نشان ملی و سرود – و نقشه این کشور می باشد. مرکز موسیقی مقامی بین المللی (موسیقی فولک آذربایجانی) آذربایجان مرکز موسیقی مقامی بین المللی آذربایجام یک مرکز هنری و موسیقی در آذربایجان می بشد که هدف آن ارتقا، حفظ و مشهور کردن ژانر ویژه موسیقی آذربایجانی، مقامی، می باشد. این مرکز در بلوار باکو و در پایین شهر باکو واقع گردیده است.مرکز مقام با ابتکار اولین بانوی آذربایجان، مهربان علی اف، ساخته شده است. مقام ژانری است که در لیست انحصاری میراث فرهتگی معنوی  یونسکو ثبت شده است. ساخت و ساز بنا در فروردین ماه سال ۱۳۸۴ شروع شد. این مرکز ۷۵۰۰ متر مساحت میدان و ۳ طبقه دارد. سرمایه توسط موسسه حیدر علی اف تامین شده است. طراحی بنا بر اساس المان ها و شکل تار، که یک آلت موسیقیایی ترک است، صورت گرفته است. سالن کنسرت ۳۵۰ نفر را در خود جای می دهد. این مرکز همچنین شامل کلوب، رستوران، سالن مطالعه، و ستودیوی ضبط می باشد. بازگشایی رسمی این مرکز بین المللی در ۱۸ آذر ماه ۱۳۸۷ اتفاق افتاد. این مرکز میزبان فستیوال های مقامی، کنسرت ها، تک نوازی های خوانندگان و هنرمندان مختلفی می باشد. مسجد بی بی هیبتمسجد بی‌بی هیبت یک مسجد قدیمی در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان هست، این بنا در دوران شروانشاهان ساخته شده بود، که در سال ۱۹۳۶ توسط بلشویک به طور کلی نابود شد، و ساخت و ساز بنا از دهه ۹۰ آغاز و سرانجام در سال ۱۹۹۷ میلادی، بنای کنونی مسجد افتتاح شد. این مسجد شامل آرامگاهی از نوادگان حضرت محمد، که امروزه مرکز معنوی مسلمانان این خطه و یکی از مهمترین بناهای معماری اسلامی در جمهوری آذربایجان می‌باشد. در میان افراد بومی این منطقه، این مسجد با نام مسجد حضرت فاطمه زهرا نیز شناخته می‌شود.مسجد بی‌بی هیبت، آرامگاه دختر امام هفتم شیعیان، امام موسی کاظم می‌باشد، که از دست آزار و اذیت خلفا، به باکو فرار کرده بود. همچنین آرامگاه نوه ششم امام جعفر صادق نیز در این مکان مقدس مدفون شده است. بر روی سنگ قبر، امامزادگان نسب وی خواهر امام رضا حک شده است. نویسنده مشهور فرانسوی، الکساندر دوما نیز از این مسجد در خاطرات خود به هنگام سفر به باکو یاد کرده است. این مسجد در دوران کمونیستی که به موازات تخریب اماکن مذهبی همراه بود، توسط بلشویک‌ها تخریب گردید.بلـوار باکـوبلوار باکو همچنین شناخته شده به ‌عنوان پارک ملی یک تفرجگاه که در سال ۱۹۰۹ به موازات دریای خزر در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان تاسیس شده ‌است. این پارک در حدود ۳ کیلومتر و ۷۵۰ متر در سواحل جنوبی دریای خزر که از میدان ملی پرچم تا میدان آزادی باکو کشیده شده‌است. بـاغ فلارمـونیاباغ فیلارمونیا: گاهی اوقات باغ گوبرناتور هم نامیده می شودنام پارکی در باکو – آذربایجان می باشد، که در مجاورت محدوده نظامی باکو قرار دارد. باغ در سال ۱۲۰۹ تاسیس شد، از کاپیتان های کشتی هایی که از ایران می آمدند خواسته شد تا گونی های خاک برای افزودن به باغ بیاورند. باغ در دهه های ۳۰ و ۴۰ تا ۴٫۶ هکتار توسعه داده شد و باغ میکایل اف نامیده شد. این نام پس از نام گاورنر گذاشته شده است. در اوایل قرن بیشتم ایده هایی برای ایجاد سالن کنسرت در باغ مطرح شد اما قطع درختان مانع از رسیدن به این امر شد. عمارت تابستانی ساخته شد. باع در دهه ۵۰ باز سازی شد و مرمت و بازسازی بیشتر در سال ۱۳۸۶ به دستور رئیس جمهور وقت، آقای الهام علی اف صورت گرفت. یک فواره مدل قدمی توسط کمپانی فرانسوی به مجموعه اضافه گردیده است. مسجد حیـدراین مسجد به تاریخ ۲۶ دسامبر ۲۰۱۴ مورد بهره برداری قرار گرفته است. مسجد در زیربنایی به وسعت ۱۲ هزار متر مربع ساخته شده و مساحت ساختمان آن برابر ۴ هزار و ۲۰۰ متر مربع می باشد. نمای مسجد بر اساس سبک شیروان – آبشرون با سنگ های ویژه تزئین گردیده، از ۴ مناره به ارتفاع ۹۵ متر برخوردار می باشد. در حاشیه گنبد اصلی به ارتفاع ۵۵ متر و گنبد کناری به ارتفاع ۳۵ متر آیات قرآن نوشته شده است. خیابان نظامیبزرگ ترین سنگ فرش و خیابان خرید در پایین شهر باکو است که از نام شاغر بزرگ نظامی گنجوی گرفته شده است.تاریخجه خیابان به پروژه طراحی شهری باکو در سال ۱۲۴۳ برمیگردد. این خیابان از غرب به شرق پایین شهر وصل می باشد. از خیابان عبدالله شایق شروع می شود که قسمت کوهستانی شهر می باشد و در راه آهن خیابان ثابت اروج اف تمام می شود که در نزدیکی یادبود اسلام خطایی در شهر سیاه قرار دارد. طول کلی این خیابان ۳۵۳۸ متر می باشد.قسمت منطقه آزاد ترافیک از میدان فواره شروع می شود و در خیابان رشید بهبود اف تمام می شود که عموما با نام تورگوایای شناخته شده است.خیابان نظامی مکان بسیاری از فروشگاه ها می باشد. از بانک گرفته تا فروشگاه های مد و فشن و یکی از گزان ترین خیابان ها در دنیاست. سفارت های آلمان، نروژ، اتریش و همچنین نمایندگان اتحادیه اروپایی آذربایجان در این خیابان قرار دارد. نزدیک ترین ایستگاه مترو ساحل و ۲۸ می نام دارند. موزه ملی تاریخ جمهوری آذربایجان (موزه تاریخی تقی اف)موزه ملی تاریخ جمهوری آذربایجان که با نام موزه تاریخی تقی اف نیز شناخته می‌شود، بزرگ‌ترین موزه‌ی کشور جمهوری آذربایجان به‌شمار می‌رود. ساختمان این موزه در گذشته محل زندگی سرمایه‌دار بزرگ و نیکوکار آذربایجانی، زین‌العابدین تقی‌‌اف بوده است. این موزه به سه بخش تقسیم می‌شود. بخش اول مربوط به دوران ماقبل تاریخ، اشیای قرون وسطا از جمله اشیا نظام، استخوان‌های انسان و مقبره‌ها است. بخش دوم به اموال شخصی افراد مشهور آذربایجان تعلق دارد و در بخش سوم نیز اموال خانواده‌ی تقی اف به نمایش در آمده است. روزهای دوشنبه‌ی آخر ماه، بازدید از این موزه رایگان است. موزه ادبیات نظامی گنجویدر ساختمانی متعلق به اوایل قرن بیستم قرار دارد و نمای بیرونی آن، با مجسمه‌های بزرگ شخصیت‌های ادبی این کشور (که البته برخی از آن‌ها ایرانی هستند)، آراسته شده است. این موزه‌ی عظیم و باشکوه در یکی از خیابان‌های معروف باکو به نام حاکمیت و در نزدیکی ایچری شهر (قسمت قدیمی باکو) قرار دارد. موزه ادبیات نظامی گنجوی در ابتدا در سال ۱۹۴۷، به‌عنوان بنای یادبودی برای نظامی گنجوی ساخته شد و امروزه یکی از بزرگ‌ترین و غنی‌ترین خزانه‌های فرهنگ کشور آذربایجان است. در این موزه از بیش از سه هزار نسخه کتاب‌های کمیاب، نسخ خطی، پرتره، مجسمه، مینیاتور و خاطرات شاعران نگهداری می‌شود موزه برادران نوبلبرادران نوبل که به سال ۱۸۷۸ وارد باکو گردیده اند در اینجا کارهای زیادی را به انجام رسانیده اند. ایشان بنیانگذار صنایع نفتی در باکو بوده اند. آنها مبادرت به خرید دو میدان نفتی در بالاخانی و یک کارخانه در قارا شهر نموده اند. ایشان اولین کرویدور نفتی را در باکو ایجاد کرده اولین تانکرهای نفت کش را وارد دریای خزر نمودند. نفت باکو در تامین بودجه جایزه نوبل از تاثیری مستقیم برخوردار بوده است. خانه برادران نوبل که در طی سالهای ۱۸۸۲-۱۸۸۴ ساخته شده از سال ۲۰۰۸ تبدیل به موزه گردیده است. این اولین موزه خانواده نوبل در خارج از مرزهای سوئد به شمار می آید و در آنجا وسائل معیشتی این خانواده به نمایش گذاشته شده است. موزه قالاموزه باستانشناسی و قوم نگاری قالا به سال ۲۰۰۸ و با حمایت صندوق حیدر علی اف در روستای قالا واقع در اراضی بخش خزر شهر باکو ساخته شده است. در اینجا مراجعین با تاریخ باستان شهر قالا آشنا می شوند. در این مجموعه که از موزه های نادر روباز در جهان می باشد نحوه زندگی اهالی، تپه های باستانی، سردابها، منازل مسکونی، آثار بجای مانده از قصر قدیمی، ۵ مسجد، ۳ حمام و سایر موارد از هزاره سوم پیش از میلاد تا به امروز به نمایش گذاشته شده است. صنایع سفال گری و طبخ نان همانگونه که در قرون وسطی صورت می پذیرفته در این روستا انجام می گردد. به سال ۲۰۱۱ در مجموعه قالا مرکز اطلاع رسانی قالا، مرکز  قوم و بوم شناسی، موزه اشیاء آنتیک و رستوران کاروانسرا آغاز به فعالیت نموده است. قلعـه دخـترقلعه دختر از آثار دوره ساسانی در شهر باکو است. این اثر تاریخی که با ۲۹،۵ متر طول، ۱۶ متر عرض، و ۶ طبقه که در دو محدوده زمانی قرن ۵ و ۶ میلادی (آغاز ساخت مرحله اول) و قرن ۱۲ (مرحله دوم) ساخته شده‌است در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است. این قلعه در روزگار کهن، نیایشگاه آناهیتا بوده و زرتشتیان برای زیارت به آن‌جا می‌رفته‌اند.این قلعه در سال ۱۹۶۰ مرمت و در سال ۱۹۶۴ تبدیل به موزه گردید. سازمان یونسکو در سال ۲۰۰۰ این بنا را در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت نمود. پارک ملی قبوستانپارک ملی قبوستان با نام رسمی چشم‌انداز فرهنگی سنگ‌نگاره‌های قبوستان، منطقه‌ای تپه‌ای و کوهستانی در جنوب شرقی رشته‌کوه‌های قفقاز است که به‌طور عمده در حوضه آبریز رود جیران‌کچمز، بین رودهای پیرساعات و سومقاییت، در غرب قبوستان (در حدود ۶۴ کیلومتری جنوب غربی مرکز باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان) و در کرانه‌های غربی دریای خزر قرار دارد. دره‌هایی تنگ و عمیق که در زبان ترکی آذربایجانی قبو نامیده می‌شوند این منطقه را قطع می‌کنند و نام قبوستان نیز احتمالاً برگرفته از همین قبوهاست.وجود سنگ‌نگاره‌های تاریخی، آثار باستانی، گل‌افشان‌ها و گازسنگ‌ها در این منطقه سبب شد تا قبوستان در سال ۱۹۶۶ منطقه‌ای بااهمیت ملی-تاریخی در آذربایجان اعلام و کوه‌های بویوکداش، کوچوکداش، جینگیرداغ و تپه یازیلی که در نزدیکی دریای خزر در جنوب شرقی قبوستان تحت حفاظت دولتی قرار گیرد. پس از آن این منطقه در سال ۲۰۰۷ نیز به‌دلیل سنگ‌نگاره‌هایش در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت. این سنگ‌نگاره‌ها بواسطه کیفیت حجاری‌ها و نمایش مواردی همچون شکار، جانوران، گیاهان و سبک زندگی در دوران پیش از از تاریخ و نمایش توالی فرهنگی از آن دوران تا قرون وسطی به‌عنوان میراثی با اهمیت جهانی بسیار درنظر گرفته‌شدند. بلـوار شهـدادر روزهای پایانی جنگ جهانی دوم چهار گروه برای کنترل نواحی در زمانی که امپراطوری روسیه سقوط کرد، می جنگیدند. آذری ها، ارمنی ها، منشویک ها (عضو حزب سوسیال دمکرات روسیه) و بلشویک ها با هم مبارزه می کردند. مردمان زیادی در این جنگ کشته شدند، از جمله مردان نیروی ارتش بریتانیا که برای محافظت باکو از افتادن در دست عثمانی های آلمان فرشتاده شده بودند.این مکان ابتدا به عنوان گورستان مسلمانان نگهداشته شد، که اجساد قربانیان حادثه مارچ ۱۹۱۸ در ان دفن می شدند و قسمتی از منطقه جنگ داخلی روسیه باقی مانده بود.گورستان به کلی نابود شده بود و پس از قدرت گرفتن بولشویسک اجساد از انجا جا به جا شده بودند، و یک پارک تفریحی در ان مکان بنا کرده بودند. در این پارک تندیس سرگی کایروف، رهبر بزرگ بلشویک را نصب کرده بودند.پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی، تندیس هم مانند تسهیلات پارک تفریحی از انجا برداشته شد و این مکان از نو برای دفن اجساد قهرمانان ساخته شد. تعدادی از نخستین افرادی که یادبود انها ساخته شده بود، انهایی بودند که در ژانویه سیاه حوادث سال ۱۹۹۰ جان فشانی کردند، زمانی که نیروهای نظامی اتحاد جماهیر شوروی به باکو هجوم آوردند.یادبود، مجددا برای افراید ساخته شد که در جنگ قره باغ کوهستانی کشته شدند، درگیری های مسلحانه که از فوریه ۱۹۸۸ تا می ماه ۱۹۹۴ اتفاق افتاد. کاخ شروان‌شاهانکاخ شیروانشاه بزرگترین بنای شروانشاهان از حکومت‌های محلی که در شیروان قفقاز مصادف با حکومت عباسیان تشکیل و در دوران صفویان به دست شاه تهماسب یکم برچیده شده‌ بود و امروزه در زمره‌ی میراث جهانی سازمان یونسکو در سال ۲۰۰۰ در کشور جمهوری آذربایجان ثبت شد. کوه سوزان (یانار داغ)یانار داغ یک آتشفشان گاز طبیعی است که آتش و نور به طور پیوسته بر دامنه کوه در شبه جزیره آبشرون در دریای خزر نزدیک باکو جاری می شود (کشوری که به جزیره آتشفشان معروف است). شعله هایی به طول ۳ متر از لایه های ماسه سنگی متخلخل باریکی در هوا پرتاب می شوند. یانار داغ به ناحیه ابشرون آذربایجان تعلق دارد.بر خلاف آتشفشن های گلی، شعله یانار داغ بصورت پیوسته و یکنواخت می سوزاند. تراوشات گاز بصورت زیرسطحی بسیار ارام اتفاق می افتد. ادعا شده است که شعله یانار داغ زمانی دیده شد که یک چوپان در سال ۱۹۵۰بر حسب تصادف اتشی روشن کرده بود. هیچ رسوخ و نفوذی از گل یا مایعات وجود ندارد، که ان را از اتشفشان های گلی گبوستان یا لوکباتان متمایز کند. گل فشانگل فشان باکو در ۱۰ کیلومتری پارک ملی قبوستان واقع شده است. این گل فشان‌ها ساختاری کاملا منحصربه‌فرد دارند، به گونه‌ای که ارتفاع آن‌ها مانند دیگر گل فشان‌ها نیست و در مرتفع‌ترین حالت به ۲ متر می‌رسند. جالب اینکه نزدیک نیمی از گل فشان‌های جهان (بیش از ۳۵۰ دهنه از ۸۰۰ گل فشان) در آذربایجان قرار دارند. البته باید اشاره کنیم بزرگ‌ترین این گل‌فشان‌ها (۱۰۰۰ متر ارتفاع) هم در این کشور واقع شده است. حباب‌هایی که از این گل‌ فشان‌ها بیرون می‌زند، معمولا سردتر از تصورتان خواهد بود.پــارک هااز جمله پارکهای موجود در باکو می توان به پارکهای داغ اوستو پارک، پارک فواره ها، پارک حیدر علی اف، پارک حسین جاوید، پارک ازمیر، پارک صابر، پارک خاقانی پارک افسران و غیره اشاره نمود. مرکز خرید گنجلیکمرکز خرید گنجلیک به مساحت ۵۰،۰۰۰ مترمربع در شمال مرکز شهر باکو، نزدیک استادیوم فوتبال توفیق بهرام اف و ایستگاه مترو و اتوبوس گنجلیک قرار دارد. این فروشگاه دارای برندهای داخلی است. گنجلیک دارای چهار طبقه است و در طبقه‌های بالا رستوران و کافه وجود دارد و بالکن‌ها نمای بسیار زیبایی از شهر را به نمایش می گذارد. سینما، بولینگ و انواع تفریحات خانوادگی، لحظات فرح بخشی را برای شما فراهم می نماید. مرکز خرید پارک بلوارمرکز خریدپارک بلوار با بنایی چند طبقه در بلوار باکو و مرکز شهر قرار دارد. علاوه بر خرید، در این مجموعه می‌توانید به تماشای ساحل دریای خزر، تفریح با تورهای قایق‌گردی و بازدید از پارک موزه نیز بپردازید. بزرگ‌ترین هتل‌های شهر از جمله جی دابلیو ماریوت، هیلتون و پارک این نیز در نزدیکی این مرکز خرید چهار طبقه قرار دارند. پارک بلوار در سال ۲۰۱۰، درهای خود را به روی بازدیدکنندگان گشود و امروزه در میان اهالی باکو محبوبیت فراوانی دارد. پارکینگ با ظرفیت ۵۵۰ ماشین‌ و ۶ سالن سینما از امکانات این مجموعه هستند. مرکز خرید متروپارکمرکز خرید مترو پارک باکو حدود ۶۰ برند پوشاک، جواهرات، لوازم آرایشی، عطر و لوازم الکترونیکی، ۱۵ کافه و رستوران و مکان نگهداری کودکان را در خود جای داده است. این مرکز خرید درست روبه‌روی ایستگاه متوری نریمان اف قرار دارد و ۳۵۰ ماشین را در پارکینگ خود جای می‌دهد. در طبقه ششم پارک، سینمایی نیز وجود دارد. مرکز خرید پورت باکومرکز خرید پورت باکو که در سال ۲۰۱۴ افتتاح شد، بزرگ‌ترین و جدیدترین بازار خرید باکو به حساب می‌آید. بیش از ۳۰۰ کالا با برندهای معروف، بدلیجات، لوزام آرایشی، عطر، و بسیاری چیزهای دیگر در این مرکز خرید وجود دارد. پورت باکو بخشی از مجتمع پورت باکو است که همچنین شامل اقامتگاه پورت باکو و برج تجاری پورت باکو نیز می باشد.در طبقه هم‌کف ساختمان، مغازه‌های بسیاری وجود دارد از جمله الکساندر مک‌کویین که فروشنده لوازم لوکس خانه است. این برند انگلیسی در سال ۱۹۹۲ توسط لی الکساندر مک‌کویین تاسیس شد. از دیگر مغازه‌های این طبقه می‌توان به آرمانی کافه (یک رستوران عالی)، شیک اند شیک (سالن زیبایی)، کلوئه (شرکت کالای لوکس فرانسوی)، بالنسیاگا (شرکت کالای لوکس فرانسوی)، بالی (بهترین مارک فروشنده کیف و کفش و غیره) و ده‌ها مغازه دیگر اشاره کرد.در طبقه اول شاهد مغازه‌هایی چون دیزل، مکس اند کو، تاپ‌من و غیره هستید و در طبقه آخر یا دوم هم مغازه‌های بسیار شیکی چون بانانا ریپابلیک (فروشنده پوشاک)، امپوریوم (فروشگاه بزرگ پوشاک مردانه، زنانه و بچگانه) و غیره وجوددارد. کریستال هال باکو (تالار کریستال باکو)کریستال هال باکو (Baku Crystal Hall) که با نام تالار کریستال باکو نیز شناخته می‌شود، در ساحل باکو و در نزدیکی میدان ملی پرچم قرار دارد. کار ساخت بنا در سال ۲۰۱۱ آغاز شد و در سال ۲۰۱۲ به‌ پایان رسید. با حدود ۳۱ هزار متر مربع مساحت، این فضای سرپوشیده برای برگزاری رویدادها و مراسم‌های هنری، فرهنگی و ورزشی استفاده می‌شود. در نمای بیرونی کریستال هال ۱۲ هزار لامپ LED  به‌کار رفته است که چشم‌اندازی فوق‌العاده را در شب خلق می‌کنند.